ขันหมาก คือ เครื่องประกอบในพิธีแต่งงาน หรือพิธีหมั้น มีหมากพลู สินสอดทองหมั้น วัตถุมงคล พันธุ์ผัก เป็นต้น ซึ่งฝ่ายเจ้าบ่าวจัดใส่ขันหรือพานอย่างสวยงาม ไปเป็นเครื่องคำนับผู้ปกครองฝ่ายเจ้าสาว และต้องเตรียมอะไรบ้าง สำหรับบ่าวสาวที่กำลังวางแผนแต่งงาน กำลังหาข้อมูล การจัดเตรียมขันหมากมีอะไรบ้าง ไปดูและเตรียมจัดเตรียมกันเลยค่ะ
ขันหมากมีอะไรบ้าง
พานขันหมากเอก คือ พานที่ฝ่ายชายนำมาเพื่อสู่ขอฝ่ายหญิง ซึ่งในพานจะมี หมากพลู จัดไว้ 4 คู่ หรือ 8 คู่ มี ใบเงิน ใบทอง ใบนาค ซึ่งมีความหมายว่าทำให้มีเงินทองร่ำรวย ประดับพานด้วยดอกไม้มงคล ได้แก่ ดอกรัก ดอกบานไม่รู้โรย และดอกดาวเรือง ซึ่งสื่อถึงความรักที่เหนียวแน่น ยั่งยืน ไม่ร่วงโรย และความเจริญรุ่งเรืองของคู่แต่งงาน ในพานยังมี ข้าวเปลือก ซึ่งเป็นเมล็ดพันธุ์สื่อถึงการเริ่มต้นชีวิตและต้นทุนในการสร้างครอบครัว รวมถึงมี ข้าวตอก งา ถั่วเขียว ที่ใส่ในถุงเงิน ถุงทองอย่างละ 2 ใบอีกด้วย
พานขันหมากเอกประกอบด้วย
- พานขันหมากเอก หรือ พานที่ใส่หมากและพลู
- พานสินสอดทองหมั้น สำหรับใส่เงินสด ทองคำ เครื่องประดับ หรือทรัพย์สินอื่นๆ ที่เป็นสินสอด เช่น โฉนดที่ดิน นอกจากนี้ยังใส่ใบเงิน ใบทอง ใบนาค กลีบกุหลาบ กลีบดาวเรือง กลีบบานไม่รู้โรย ดอกมะลิ ดอกรัก และดอกไม้มงคลอื่นๆ รวมถึง ถุงเงิน ถุงทอง
- พานแหวน เป็นพานเล็กๆ สำหรับวางแหวนหมั้น ประดับตกแต่งด้วยดอกไม้สวยงาม ใช้ในกรณีที่พิธีหมั้นและพิธีแต่งงานอยู่ในวันเดียวกัน
- พานธูปเทียนแพ ประกอบด้วยธูป เทียนแพ และกระทงดอกไม้ โดยวางตามลำดับเพื่อความเป็นสิริมงคล คือกระทงดอกไม้อยู่บนสุด ตามด้วยธูปแพ และเทียนแพอยู่ล่างสุด จัดไว้สำหรับบูชาพระรัตนตรัย กราบไหว้สิ่งศักดิ์สิทธิ์ และกราบพ่อแม่ ญาติผู้ใหญ่ทั้งสองฝ่าย
- พานรดน้ำสังข์ สำหรับคู่แต่งงานที่มีพิธีรดน้ำสังข์เพื่อเป็นสิริมงคล
- พานต้นกล้วย ต้นอ้อย โดย อ้อย สื่อถึงการทำมาค้าขายเจริญรุ่งเรือง และ กล้วย หมายถึงการมีลูกหลานมากมาย ตามประเพณีดั้งเดิม บ่าวสาวจะต้องนำกล้วยและอ้อยไปปลูกที่บ้านให้เจริญออกดอกออกผล
- ร่มสีขาว 2 คัน เพื่อให้เถ้าแก่ทั้งสองฝ่ายถือ
- ช่อดอกไม้เล็ก ๆ ซึ่งอาจมีไว้ สำหรับให้เจ้าบ่าวถือ
ขันหมากโท คือพานขันหมากบริวาร ในสมัยโบราณจะใช้เป็นพานขนมมงคลต่าง ๆ เช่น ทองหยิบ ทองหยอด ฝอยทอง ขนมจีบ ขนมถ้วยฟู เป็นต้น มีพานผลไม้จำนวนมาก เช่น มะพร้าว ส้มโอ กล้วย เป็นต้น มีการใช้พานขนม มาร่วมจัดเป็นพานบริวาร หรือ พานขันหมากโท ด้วยความเชื่อว่าเป็นสิ่งมงคล ยิ่งเยอะยิ่งดี นิยมเป็นเลขคู่