พิธีการจัดงานแต่งงานแบบอินเดีย เป็นพิธีที่คนไทยหลายคนอาจรู้สึกว่าไม่ค่อยได้พบเห็นนัก เนื่องจากคนไทยมักแต่งงานตามศาสนา เช่น พิธีแบบพุทธ แบบคริสต์ และแบบอิสลาม ซึ่งถ้าได้ลองรู้จักการแต่งงานแบบอินเดีย จะรู้สึกได้ถึงความสวยงาม ความอลังการ และความพิถีพิถันและความพยายามในการจัดงานแต่งงานให้ออกมาดีที่สุด เพื่อที่คู่บ่าวสาวจะได้ใช้ชีวิตร่วมกันนับจากนั้นไป ถือเป็นงานแต่งงานอีกแบบที่มีความโรแมนติกมากทีเดียว
ชาวอินเดียส่วนใหญ่ ซึ่งเป็นผู้นับถือศาสนาพราหมณ์ ฮินดู ถือว่าการแต่งงานงานเป็นหน้าที่ของชาวอินเดียทุกคนที่ควรปฏิบัติ เพราะพวกเขาเชื่อว่าการสร้างครอบครัวถือเป็นการล้างบาปและตอบแทนบุญคุณให้แก่พระเจ้า โดยมีการเปรียบเทียบว่า “เจ้าบ่าว” เป็นดั่ง พระนารายณ์ หรือ พระวิษณุ หนึ่งในตรีมูรติ หรือมหาเทพทั้งสาม ตามคติความเชื่อของชาวฮินดู ส่วน “เจ้าสาว” เป็นดั่ง “พระแม่ลักษมี” พระชายาของพระวิษณุนั่นเอง
ประเภทของการแต่งงานในศาสนาฮินดู แบ่งได้ 8 ประเภทดังนี้
- พรหม วิวาหะ เป็นการแต่งงานที่ชาวฮินดูยกย่องว่าประเสริฐที่สุด โดยบิดาได้ยกลูกสาวของตนให้แก่ชายผู้มีความประพฤติและการศึกษาดี ฝ่ายชายเองก็ยอมรับหญิงเป็นภรรยาอย่างเต็มใจโดยไม่เรียกสินสอดใดๆทั้งสิ้น
- ไทวะ วิวาหะ คือการแต่งงานที่บิดาของฝ่ายหญิงได้มอบบุตรสาวแด่ฤษีเพื่อเป็นของขวัญที่ฤษีมาประกอบพิธีบูชายัญให้
- อารษะ วิวาหะ คือการแต่งงานโดยที่ฝ่ายชายมอบโคหรือกระบือหรือทั้งสองอย่างแก่บิดาฝ่ายเจ้าสาว
- ประชาปัตยะ วิวาหะ คือการแต่งงานที่ฝ่ายชายกับบิดาของฝ่ายหญิงตกลงกันอย่างมีเงื่อนไข เช่น แต่งงานเพื่อผลประโยชน์ทางธุรกิจร่วมกัน เป็นต้น
- อสูร วิวาหะ คือการแต่งงานที่ฝ่ายชายให้ทรัพย์สินเงินทองแก่ฝ่ายหญิง แล้วได้แต่งงานกับหญิงนั้น
- คนธรรพ วิวาหะ คือการแต่งงานโดยที่ทั้งฝ่ายชายและฝ่ายหญิงตกลงปลงใจจะอยู่ด้วยกัน โดยบิดามารดาทั้งสองฝ่ายไม่ได้รับรู้
- รากษส วิวาหะ คือการแต่งงานที่ฝ่ายชายใช้กำลังบังคับให้หญิงมาเป็นคู่ครอง มักจะเกิดการทำร้ายญาติฝ่ายหญิงก่อนที่จะชิงตัวหญิงมาได้
- ปีศาจ วิวาหะ คือการแต่งงานที่ฝ่ายหญิงถูกมอมยา ล่อลวง เป็นการแต่งงานที่ชาวฮินดูรังเกียจที่สุด
ประเพณีและขั้นตอนการจัดพิธีแต่งงานแบบอินเดียหรือ ฮินดู
1.ขบวนแห่
ขบวนแห่ มีลักษณะคล้ายขบวนแห่ขันหมากของไทย โดยเจ้าสาวรอเจ้าบ่าวอยู่ในพิธี ส่วนเจ้าบ่าวจะขี่ม้าเข้าไปในงาน และให้ของขวัญญาติ หรือเพื่อนเจ้าสาวที่กั้นประตูอยู่จึงจะผ่านประตูเข้าไปได้
2.เริ่มพิธีงานชัยมาลา
เริ่มพิธีงานชัยมาลา คือการที่เจ้าบ่าวและเจ้าสาวแลกมาลัยคล้องคอ และระหว่างพิธี ครอบครัวและญาติของทั้งสองฝ่ายจะทำความรู้จักซึ่งกันและกัน โดยการพูดคุย แลกพวงมาลัยและของขวัญ เป็นสัญลักษณ์ว่าทั้งสองฝ่ายได้เกี่ยวดองเป็นครอบครัวเดียวกันแล้วเรียบร้อย
3.แลกของขวัญตามธรรมเนียมดั้งเดิมของฮินดู
แลกของขวัญตามธรรมเนียมดั้งเดิมของฮินดู โดยแลกเสื้อผ้า เครื่องประดับ แม่เจ้าบ่าวจะให้สร้อยกับเจ้าสาว เป็นการรับลูกสะใภ้เข้าครอบครัว รับประทานอาหารร่วมกัน แสดงความยินดีกับบ่าวสาว
4.เริ่มพิธีปุโรหิต
พิธีปุโรหิต คือ พราหมณ์จะทำพิธีสวดบูชาไฟ และให้พรกับคู่บ่าวสาว คู่บ่าวสาวจะต้องจูงมือกันเดินรอบกองไฟ 7 รอบพร้อมกล่าวคำมั่นสัญญา จากนั้นพ่อแม่ทั้งสองฝ่ายจะให้พรกับคู่บ่าวสาว พ่อเจ้าสาวยื่นมือลูกเจ้าสาวให้เจ้าบ่าว เป็นการร่ำลาจากครอบครัว เมื่อเจ้าสาวก้าวออกจากบ้านจะหันกลับมาโปรยข้าวสารเข้าบ้าน เป็นการขอพรให้ครอบครัวมีความสุข อยู่ดีกินดี